Baraka’nın “Teknoloji” Değeri Güncellendi

Baraka Kültür Merkezi’nin kuruluşundan bu yana kolektif olarak oluşturduğu ve eylem ve etkinliklerinde, kültürel mücadelesinde temel prensip olan değerleri, yeniden ele alınarak güncelleniyor.

Baraka’nın “teknolojiye” ve “teknolojik gelişmelere’’ bakışını ele alan “Teknoloji” başlıklı değeri, Baraka’nın her hafta ve herkese açık olarak gerçekleştirdiği Cuma toplantılarında kolektif olarak tartışılıp güncellendi… Değerin güncellenmiş hali şöyle:

Teknoloji:

Baraka’ya göre teknoloji en basit anlamda bir ihtiyacın karşılanma koşullarının kolaylaştırılmasıdır. Bu bağlamda teknolojinin niteliğini onu yaratan ihtiyaçların niteliği belirler.

Baraka teknolojiyi tarih boyunca olduğu gibi bugün de geliştiği ve kullanıldığı oranda toplumların doğayı ele alış biçimlerinin, üretim süreçlerinin ve toplumsal ilişkilerinin bir göstergesi olarak algılar. Kapitalizm koşulları altında üretim araçlarının mülkiyetini elinde tutan egemenler teknolojik gelişimi kendi ihtiyaçları, yani egemenliklerini korumak, geliştirmek ve daha fazla kar elde edebilmek için yönlendirmektedirler. Günümüzde ileri teknoloji, toplumun tüketim alışkanlıklarının yönetilmesi, gözetim ve tüketim toplumunun büyük şirketlerin menfaatine gelişmesi için de kullanılmaktadır. Baraka bunun, teknolojinin gelişme eğiliminin toplumsal fayda anlamında olmasını engellediğini düşünmekle birlikte, ortaya çıkan teknolojik gelişimin de ezilenlerin kurtuluşu ve insanlığın ihtiyaçları anlamında kullanılabileceğini hesaba katmaktan yanadır. İnsanlığın yararına olacak bir teknolojik gelişmenin de tam tersine sömüren sömürülen ilişkileri olduğu sürece egemenlerin çıkarları doğrultusunda kullanılabileceğini de bilir. Bu sebeple Baraka, teknolojik gelişmelerin yarı dinsel bir hayranlık veya kutsal bir hare ile çevrelenmesini olumlu bulmadığı gibi, teknoloji düşmanlığına da karşıdır.

Baraka kapitalizmin etkisi altında teknolojinin gelişme eğiliminin genel olarak bireysel kurtuluş, kar amacı ve egemenlerin çıkarları  tarafından motive edilmekte olduğunu düşünür. Aksine sosyalist bir sistemde teknolojik gelişme eğilimi, toplumsal yarardan,  ekolojik hassasiyetten motive olacağından genel olarak teknolojik gelişmeler insanlığın yararına olacaktır. Ancak yaşanan reel sosyalizm deneyiminin teknolojiyi tıpkı kapitalizm gibi ekolojik hassasiyetleri gözetmeden kullanması, bugünün sosyalistleri olan bizlere önemli bir derstir. Hem bugün hem de geleceğin toplumunda, teknolojik süreçler salt teknokratların inisiyatifine bırakılmamalıdır. Teknoloji halkın kontrolüne, bilgilenmesine, değiştirmesine açık, doğa ile uyumlu, toplumun demokratik yönlendirmesi altında ve yaratıcılığı teşvik edici bir yapıya kavuşturulmalıdır. Ayrıca herkes için eşit bir şekilde ulaşılabilir olmalıdır.

Baraka her zaman, her türlü teknolojik gelişimin iyi olduğunu savunmaz. Bunun tam tersi olan teknolojinin tümüyle reddini de onaylamaz. Baraka emekçi kesimlerin yararına ve ekoloji öncelikli olan teknolojiyi savunur.