Onlar ömür boyu en yakın arkadaşlarımız, yoldaşlarımız; hayvan dostlarımız… Argasdi’nin “yaşam” temalı 51. sayısında yer alan bu samimi makaleyi sizlerle de paylaşıyoruz. Argasdi’ye ulaşmak isterseniz en yakın gazete bayisine, bölgenizde bulunan Khora Kitapevi’ne ya da Baraka Kültür Merkezi lokalimize uğrayabilirsiniz.
Hayatımızın pek çok noktasında hayvan dostlarımız bize yol gösterici roller üstlenmiş, varlıklarıyla bizi yalnızlığımızdan kurtarıp bizlere arkadaşlık etmiş ve bize doğa ile buluşurken rehberlik etmiştir. Bu yazıda çemberi iyice daraltıp tek bir hayvan dostumuza indirgeyerek sizlere onların hayatımızdaki yerlerini anlatacağım. Beni tanıyanlar hangi hayvan olduğunu tahmin etmiştir mutlaka. Köpekler…
Sadakatin vücut bulmuş hali
Hachiko… Bilmeyenler için kısaca bilgi vermem gerekirse Hachiko Japonya’da yaşamış olan ve sahibine bağlılığını, sadakatini ve sevgisini öldüğü tarihten itibaren 9 yıl boyunca her gün tren istasyonunda onu bekleyerek göstermiş, film ve kitaplara konu olmuş bir köpek. Öldükten sonra tren istasyonuna heykeli dikilen bu köpecik, Japonya’da sadakatin timsali olarak biliniyor ve öğretiliyor.
Temel kabiliyetler
Köpekler kokulardan oluşan bir dünyada yaşarlar. insanlardan 100 bin kat daha güçlü koku alma duyusuna sahip olan köpekler bu özellikleriyle insanların hayatlarına önemli yardımlarda bulunurlar. Bir diğer önemli özellikleri ise saniyede 35 bine ulaşan yüksek frekanslı titreşimleri duyabilmeleridir. Koşullara göre değişse de köpekler 1 kilometre öteden koku alabilirler. Kayıp şahısları bulmada, köpek dostlarımızın kritik bir payı olması da bundandır.
Hayatımıza olan önemli “katkı”ları
Dört ayaklı dostlarımızın hayatımıza önemli katkıları geçmişten günümüze artarak devam etmektedir. Bunlar hizmet, kılavuz ve terapi gibi ana dallara ayrılabilir. Hayvanların, insan dostları ile yardımlaşması çok güzel olmakla birlikte bu alanlara devletin müdahil olduğu süreçlerde hayvanlar istismar edilebilmektedir. Örneğin, hizmet köpekleri K9 eğitimi denilen çok zorlu bir eğitimden geçirildikten sonra koku alma yetenekleri de göz önünde bulundurularak gümrüklerde iz sürmek için kullanılır.
Bir diğer dal ise kılavuz köpeklerdir. Görme yetisi olmayan insanların gözleri olan kılavuz köpekler, sahiplerini bir yerden diğerine götürür ve hayatlarını kolaylaştırmada yardımcı olur. Kılavuz bir köpek trafik ışıklarını ayırt edemez fakat trafik akışını kontrol ederek sahibini en doğru zamanda karşıdan karşıya geçirir. Görme engelli insanlar köpeklerini, tasmalarını tutarak takip ederler. İstedikleri tarafa yönlendirebilecekleri bu zeki dost tehlikeyi sezebilme yeteneğine sahip olduğu için bazen komutlara itaat etmez ve sahiplerini tehlikeden korur. Gelişmiş ülkelerde görme engelli insanlara kılavuzluk eden köpekler onlar ile her yere gidebilir. Restorant ve mağazalara, ulaşım araçlarına ve daha birçok yere girebilirler.
Hayatımıza dokunan köpek dostlarımız ayrıca hizmet dalı altında da bize yardım eder. Fiziksel engelleri olan insanlara özellikle ev işlerinde birçok yardımda bulunurlar. Kapı ve ışıkları açıp kapatabilen, buzdolabını açıp içinden istenileni alıp ayırdedebilen, çamaşır yıkamada yardımcı olabilen hizmet köpekleri diğer tüm köpekler gibi gelişmiş bir kelime haznesine sahip oldukları için engelleri ortadan kaldırıp sahiplerinin eli, kolu haline gelir. Hizmet köpekleri, düşen eşyaları kaldırabilir ve komutları eksiksiz yerine getirerek sahiplerinin en iyi arkadaşı olur.
Ayrıca arama kurtarma köpekleri enkaz altında kalan insanları, deprem, çığ, sel ya da yangında mağdur olan insanların tespit edilmesinde büyük rol oynar.
Her şey, herkes gibi onlar da sömürülüyor
Yukarıda yüzeysel olarak bahsettiğimiz gümrük köpekleri başta olmak üzere köpek dostlarımız, polis ve asker gibi devletin birçok alanında ağır eğitimlere maruz bırakılır. Devlet, suç olarak nitelediği olayları “aydınlatmak” için köpekleri kullanarak onları saldırgan veya agresif yetiştirebilir, itaat etmeyenleri cezalandırabilir konuma da gelmiştir.
Devletler sadece kendi çıkarları için kullandığı köpekleri ölümüne sebep olacak kadar değersiz görebiliyor. Buna birkaç örnek vermek gerekirse İngiltere ve Amerika’da 2009 yılında arabada unutulan ve havasız kalan arama kurtarma köpeklerini örnek verebiliriz. Aynı yıl Türkiye’de ise yemek arasında polise ait araca kilitlenen 6 bomba arama köpeği havasızlıktan can verdi.
Cins değil ilgi
Sizler de farketmişsinizdir ki yazımda hiçbir köpek cinsine yer vermedim. Çünkü petshoplarda hayvan satışına, hayvan üretip mal gibi satılmasına, birçok sokak hayvanı sokaklarda sevgisiz aç ve susuz bir şekilde can verirken cins hayvan satın alınmasına karşıyım!
Ayrıca denklemi de tersten düşünüyorum. Cins hayvanların “kırma” diye tabir edilen karışım hayvanlardan daha zeki olduğu söylentisi ayrımcı bir yaklaşımdır. Hatta tam aksine eğer zeka, cinslerin safkanlığı veya karışımı ile ölçülecekse daha çok ırkın DNA’sını taşıyan hayvanlar daha zeki olmaz mı sizce de?
Bu yazının yazarı olarak ben, hayvanların zekasının onlara verdiğiniz ilgi ile orantılı olduğunu düşünüyorum. Sürekli konuşup iletiştiğiniz bir köpeğin zekası gelişecek ve bağınız daha da güçlenecektir.
Ülkemizde birçok canlı sokakta yaşamaktadır. Onlara cüzzamlı gibi yaklaşan bizler, empatiden yoksun, susuzluğu ve açlığı anlamayan toplumumuz köpeklerin zekasını ve safkanlığını bir sosyal popülarite olarak kullanmaya devam ediyor. Fakat inanıyorum ki evcil hayvanı ne olursa olsun onu bir hayvan değil bir birey olarak gören bizler arttıkça toplumumuz da değişecektir. Çünkü sokaktaki bir can ile empati yapabilmeyi hem kendimizi, hem de çok sevdiğimiz evcil hayvanımızı onun yerine koyarak öğrenebileceğiz.
Recent Comments