BARAKA KÜLTÜR MERKEZİ’NDEN, MECLİS’İN GÜNDEMİNDE BULUNAN DERNEKLER YASA TASARISI HAKKINDA BASIN BİLDİRİSİ
Dernekler Yasası Derneklere Haber Verilmeden Görüşülüyor
Meclis’in gündeminde bulunan Dernekler Yasa Tasarısı, derneklerin geniş katılımını gerektiren ve kamuoyunda tartışılması gereken önemli bir yasa olmasına karşın, derneklere haber verilmeden Avrupa Birliği Komitesi’nde görüşülmeye başlandı. Hem Anayasal bir hak olan hem de insan hakları belgelerinin temel kurallarından olan örgütlenme hak ve özgürlüğünü yakından ilgilendiren böylesi bir yasa çalışmasının her aşamasında toplumun çeşitli kesimlerinin, özellikle de aktif derneklerin söz hakkı olması şarttır. Bu sebeple Baraka Kültür Merkezi olarak Meclis’e detaylı bir görüş sunduk ve bu görüşlerimizi Komite’ye sözlü olarak da iletmek için davet beklemekteyiz. Aktif çalışan tüm derneklerin bu yasa ile yakından ilgilenmesi gerektiğini aksi takdirde Meclis’in sadece hükümet yetkililerini dinleyerek örgütlenme hak ve özgürlüğünü sınırlayan bir yasa yapmak üzere olduğunu basına ve kamuoyuna duyururuz.
Yasa Antidemokratik
Dernekler Yasa Tasarısı, 6/1961 sayılı mevcut Dernekler ve Birlikler Yasası’na göre çok daha kapsamlı olup bazı olumluluklar içermekle birlikte, bilhassa örgütlenme hak ve özgürlüğü ve devletin/idarenin demokratik kitle örgütlerine müdahalesi anlamında ciddi olumsuzluklar barındırmaktadır. Yurttaş olmayanların dernek kurabilmesi, çocukların çocuk haklarına uygun şekilde dernekleşebilmesi, federasyon ve konfederasyonlara ve derneklerin uluslararası alanda faaliyet yapabilmesine yasal işlerlik kazandırılması gibi hususlar, tasarının olumlu yönleri olarak sayılabilir. Ancak tüm bunları gölgede bırakacak denli tehlikeli ve değiştirilmediği takdirde yasanın “demokratikleşme” olarak tarif edilen amacına tümüyle ters düşen maddeler de bulunmaktadır. Daha yasanın amaç ve kapsamı açıklanırken, izin, yasak ve cezalardan bahsedilmekte, Kaymakamlık yetkililerine dernek binalarına girme ve her türlü evrağı inceleme, her türlü bilgi ve belgeyi isteme yetkisi verilmektedir. Derneklere, genel kurul öncesi üye listelerini, genel kurul sonrası ise kararlarını Kaymakamlığa bildirme zorunluluğu getirilmektedir. Bunlara uymayanlara idarenin, mahkemeye gitmeksizin kesebileceği ağır para cezaları öngörülmüştür. Derneklerin kapatılması mahkeme kararına bağlanmış olsa da kapatma gerekçeleri yasada çok geniş ve belirsiz tutulmuştur. Hatta yürürlükteki herhangi bir mevzuatın herhangi bir kuralına uymama halinde Bakanlık veya Kaymakamlık isterse bir dernek mahkeme tarafından feshedilecektir. Oysa AB’ye uyum adı altında çalışılan böyle bir yasada, pek çok Avrupa ülkesinde terk edilmiş olan bu antidemokratik ve devletin örgütlerin iç işleyişine doğrudan karıştığı yasalar ve uygulamalar terk edilmiştir.
Örgütlenme Hakkı Haraca Bağlanıyor
Yasa Tasarısında derneklerin kurulması ve her yıl tescilini yenilemesi için öngörülen harçlar asgari ücretin %10’u ve %5’i olarak düzenlenmiştir. Daha kurulmamış, üye yazarak aidat toplamamış bir dernekten asgari ücretin %10’u kadar harç istemek, örgütlenme hakkını parayla satmaktır ve bu miktarı bulamayanların örgütlenme hakkının kısıtlanması anlamına gelir. Tescil yenilemek için %5 harç da çok fazladır. Dernekler gönüllülük esasına göre çalışan ve katkı yapan üyelerinin aidatlarını devlete vermek zorunda bırakılacaktır.
Çağ Dışı Defterleri Tutmayanlara Ceza
Yasa tasarısında derneklerin tutmak zorunda olduğu üye, karar vb. çeşitli defterlerden bahsedilmekte ve bunları tutmamak para cezasına bağlanmaktadır. 1961 tarihli mevcut yasada defter zorunluluğu bulunması doğal olmakla birlikte, elektronik kayıt tutma döneminde yapılan bir yasada böylesi bir zorunluluk yer alması çok mantıksız ve yasanın amacı ile tutarsızdır. Kayıtların tutulması ve gerektiğinde incelenebilmesi için bazı kurallar koyulmalı ancak güncel yöntemler seçilmelidir.
Daha pek çok yönden eleştirdiğimiz fakat toplumun zengin görüşleri ile değiştirilip düzenlenebileceğine inandığımız Dernekler Yasa Tasarısı ile ilgili olarak, örgütlenme hakkına sahip çıkan tüm dernekleri duyarlı olmaya ve Meclis’e görüş vermeye çağırırız.
Recent Comments