Baraka Kültür Merkezi olarak son haftalarda BELÇA konusunda ya?ananlary dikkatle takip etmekteyiz. Hükümet ve hükümete yakyn çevreler tarafyndan siyasi hesapla?ma alany olarak tespit edilen Belça ile ilgili bir süre sesiz kalmayy tercih edi?imiz, Belça’nyn özünde kar amacy güden bir i?letme olmasy ve ya?ananlardan olumsuz etkilenmesini istemememizdendir. Ancak ne yazyk ki, siyasi hyrs ve gözü dönmü? bir intikam hevesi ile saldyryya geçen CTP merkezli ili?ki a?larynyn bu yykycy tavryna bazy hatyrlatmalarla yanyt vermek ve Belça’ya sahip çykmak ?art olmu?tur.
Belça; KTÖS, KTAMS, BES ve LTB ortakly?y olarak olu?turulmu? kar amacy güden bir marketler zinciridir. LTB’nin Belça üzerindeki hisseleri sadece %10’dur ve Belça esas olarak üç sendika tarafyndan yönetilmektedir. Sendikalaryn bu kurulu?un karyndan hiçbir beklentisi yoktur. Aksine, Belça tamamen toplum menfaatlerini gözeterek olu?turulmu? bir yapyya sahiptir. Ülkemizde faaliyet gösteren marketler arasynda kar marjy en dü?ük ve fiyatlary en uygun market Belça’dyr. Buna ek olarak bütün marketler içinde tüm çaly?anlary sendikaly, yatyrymlary maa?lary üzerinden yatyrylan, vergisini tam olarak ödeyen, fazla mesaileri kuru?u kuru?una ödeyen, resmi tatiller yasasyna uyan, çaly?anlaryna bayramlyk ödeyen tek market yine Belça’dyr. Belça her?eyiyle eme?in çykarlaryny gözeten, hem çaly?anlaryny hem de aly?veri? yapan emekçileri dü?ünerek hareket eden bir yapydyr. Geçmi? aylarda ya?anan pazar günleri marketlerin kapaly olmasy ile ilgili yasayy da hükümetten bile fazla bir samimiyetle savunan tek market Belça olmu?tur. Belça herhangi bir market de?ildir: Emekçilerin birikimi ile kurulmu?, emekçilerin günlük ya?amyny kolayla?tyran ve emek eksenli bir ya?ama dönük olumlu bir örnek olarak, tüm duyarsyzlyklara ve neme lazymcylyklara ra?men direnmeye çaly?an bir markettir. Ülkemizde var olan böylesine güzide bir kurulu?u koruyup kollamak, de?erli bir örnek olarak geli?tirmek ve di?er marketlerde de böylesi uygulamalary talep etmek, emek güçlerinin birinci görevlerinden olmalydyr. Ancak Belça, bir hükümet kurulu?u veya bir KYT de de?ildir. Son tahlilde ya?amasy için kar-zarar hesaplaryna ba?ly, kar etmese bile en azyndan zarar etmemesi gereken bir özel kurulu?tur.
Yyllardan bu yana sermaye çevrelerini çe?itli hibe, kredi ve göz yummalarla destekleyen sermaye dostu hükmetler tarafyndan yaratylan olumsuz ko?ullar birike birike gelmi? ve Belça her yanyndan ku?atylmy? bir olumlu örnek olarak zarara girmi?tir. Bu noktanyn altyny çizmek isteriz, tamamen ki?ilere çykar sa?lamak amaçly kurulmu? özel ?irketlere Bakanlar Kurulu kararlaryyla yüz binlerce dolary hibe eden hükümetler, Belça söz konusu olunca tamamen dü?manca tavyrlar içine girebilmektedirler. Belça 2000 yylyndan beridir zarar etmekte ancak, bu durumu çaly?anlaryna ve mü?terilerine yansytmadan çözmeye çaly?maktadyr. Ne yazyk ki, emekçi halkymyzyn çok iyi bildi?i gibi Belça’nyn sorunlary öyle bir noktaya gelmi?tir ki, marketlerin yapysyna yönelik ciddi bir yatyrym kampanyasy gerçekle?meden çözüme ula?mak mümkün görünmemektedir. Ancak yatyrym yapacak kaynak bulunmasy bir yana, Belça’nyn mevcut borcu bile döndürülememektedir. Bu noktada kar amacy güden her özel kurulu? gibi, Belça’nyn da daralmaya gitmek ve bu daralma sonucu olu?an fazla i? gücünü durdurmak hakky vardyr. Belça bu uygulamayy gündeme getirirken, yasalarda emekçilere tanynmy? tüm haklary; izin, ihbar tazminaty vb. her türlü parasal menfaati durdurdu?u çaly?anlaryna sa?lamy?tyr. Hiçbir ihbar tazminaty ödemesi yapmadan çaly?anlarynyn i?ine son veren özel sektörün sömürücü tavryny göstermeyen Belça, yine de suçlanmaktadyr.
Elbette gönül isterdi ki Belça zarar etmesin ve bu durum ya?anmasyn. Ancak sonuç itibariyle Belça sekiz yyldan bu yana zarardadyr. Bu zararyn telafi edilmesi ve yeni yatyrymlarla Belça’nyn aya?a kaldyrylmasy gerekmektedir. Ancak 1 Mayys’tan 1 Eylül’e, pazarlary çaly?ma yasasyndan insafsyz zamlarla halkymyzyn belini büken uygulamalara kadar hükümetin yanynda saf tutan Dev-Y?, Belça’nyn batmasy pahasyna anlamsyz talepler öne sürmekte ve hem halen çaly?an emekçileri hem de Belça’dan aly?veri? yapan emekçi halkymyzy ma?dur edecek bir tavyr takynmaktadyr. Dev-Y?’in bu tavry hükümet güdümlü tüm odaklar tarafyndan verilen bir destek e?li?inde ve her tür diyalektik dü?ünceden yoksun bir kaba emekçi edebiyaty aracyly?y ile ya?am bulmaktadyr. Her türlü emek dü?many tavryna ra?men “bary? getirece?i” iddiasy ile mevcut hükümete arka çykmaya devam eden Dev-Y?, Belça’da neden öncelikli sorun olarak “Belça’nyn ya?atylmasyny” tespit edememektedir? Çünkü CTP’nin siysi hyrslary Dev-Y? yönetimini ele geçirmi?tir. “Belça’nyn kary gibi zarary da mevcut yasalara göre Belça’nyn sahibi olan üç sendikanyn sorunudur” denilebilir. O zaman da mevcut yasalara uymak ?arty ile Belça yönetimi her tür önlemi almak hakkyna sahiptir. Zarar eden herhangi bir özel i?letme çaly?anlaryny durdurmaya karar verirken, Belça neden bunu yapamasyn?
Belça ülkemizde sadece kar amacyny güden tüm kurulu?lar kar?ysynda savunulmasy gereken bir olumlu bir örnektir. Belça hiçbir olumlu yönü görülemese de sadece iki noktadan dolayy bile savunulmaya de?er bir örnektir. Belça, bu ülkede sendikaly çaly?anlarla marketçilik yapylabilece?inin ve a?yry karlarla de?il makul fiyatlarla saty? yapylabilece?inin örne?idir. Belça bu ülkede hükümetin yapamady?y bir i?i yapmakta, dü?ük fiyatlaryyla istikrar sa?lamakta ve di?er marketlerin fiyat politikasyny da etkilemektedir.
Bu nedenle Belça çaly?anlaryna, marketlerinin varly?yny tehlikeye sokacak bir gözü dönmü?lükle hareket eden sendika yönetimini dinlememeleri için ça?ryda bulunuyoruz. Çünkü zarar bu ?ekilde devam ederse, bugün de?ilse bile birkaç yyl içinde ya?anacaklar hem emekçi halkymyzyn hem de çaly?anlaryn zararyna olacaktyr. Emekçi halkymyza da her tür aly?veri?lerini, bir-iki patrona kar sa?layan yerlerden de?il emekçilerin kurulu?u olan Belça’dan yapmalary için ça?ryda bulunuyoruz. Çünkü Belça’yy yeniden aya?a kaldyrmak hepimizin görevidir.
Baraka Kültür Merkezi (a)
Münür Rahvancyo?lu
Recent Comments